Ara

Ara is een dorp in de buurt van Jaca en gemakkelijk te bereiken vanaf de N-330 tussen Jaca en Sabiñanigo. Neem de afslag naar Navasa (HU-V-3011), kruis dit dorp en ga voor ongeveer 6 km door op dezelfde weg tot je een rond punt bereikt waar Ara aangeduid staat. Parkeer de wagen aan de ingang van Ara, naast de Centro Social of de kerk. Loop naar de andere kant van het dorp, naar het westen. Neem geen zijstraat die afdaalt naar de rivier. Blijf min of meer op dezelfde hoogte en je vindt weldra de molen niet te ver buiten het dorp (1). De molen is ook bekend als el molino de los monjes.

Foto's: 27.xii.2002; 26.ix.2021

(1) De molen van Ara in de vallei van de Arroyo de Abena — 2021

(2) De molen nog met het dak van platte stenen (losas) — 2002

(3) De molen met een nieuw dak — 2021

(4 – 5) Inscripties in de grote steen rechts midden van de deur (3).

(6) De mond van de cárcavo.

(7) Binnen de cárcavo.

(8) Uiteinde van de drukpijp = botana

(9) Mond van de cárcavo van binnenuit gezien.

(10) Drukput = cubo — 2002

Dit is één van de meer indrukwekkende drukputten van ons studiegebied. Deze cubo is ca. 4 m diep — schat ik; ik heb het niet nagemeten. De bovenste twee derden zijn open naar de vijver; alleen het onderste derde is een gesloten cilinder. In Pallaruelo (†, p. 39) wordt een schets van deze molen afgebeeld. Andere gelijkaardige, en interessante, cubo's vindt men n in Aguinalíu, Las Bellostas, Alcampell, en Caserras del Castillo.

De molenvijver was in 2002 nog steeds duidelijk te herkennen (13) en wijd open. Zijn afmetingen waren ca. 45 m bij 15 m en in het volume was nauwelijks enige opslag van struiken.
In de tijd sedert ons eerste bezoek zijn bomen en struiken gegroeid en het volume is duidelijk gekrompen (14). Dat zal wellicht nog sneller doorgaan nadat het hek afgewerkt is: schapen zullen de vegetatie niet meer kort kunnen houden.

(11) De molenvijver versmalt trechtervormig naar de drukput — 2021

(12) Drukput = cubo — 2002

(13) De molenvijver = embalse — 2002

(14) Het kanaal komt toe aan de molenvijver — 2021

Het kanaal komt binnen aan het verste uiteinde van de vijver. Het duikt onder het pad (ter hoogte van de persoon en tussen de stenen rechts en links in 14). Het loopt dan verder naast het pad, komt al snel in de rivierbedding en verdwijnt dan: waarschijnlijk opgegeten door de stroming.

Rotsen die los kwamen uit de klif naast het stroompje zullen een probleem geweest zijn. We hebben ook nog wat roeste buizen aangetroffen: wellicht moest men uiteindelijk buizen gebruiken om de molen betrouwbaar van water te voorzien.

(15) De dam = azud — 2002

De dam ligt ongeveer 150 m stroomopwaarts van de vijver (15). Het is een bouwsel van natuurlijke rotsen en lagen beton (16).

(16) De dam = azud — 2002

(17) De dam al gedeeltelijk overgroeid — 2021

†: Pallaruelo Campo, Severino – 1994 – Los Molinos del Altoaragón.
Instituto de Estudios Altoaragoneses (Diputación de Huesca) – ISBN: 84-8127-013-X

Path: Home / Alto Aragón: oude molens / Ara