Foto's: 3.VIII.2004 en 8.III.2005
Waterwerken | Aceitero |
De pers staat langs de hoogste muur. De caracol (schroefpaal in foto 8) toont hoe hoog de hefboom kon worden opgevezen. Vlak bij het achtereind was een haard om het water te verwarmen. Foto's 6, 7 en 8 tonen verschillende delen van de contraptie. In de periode tussen onze bezoeken in heeft iemand de caracol geroofd. Foei.
Een dikke muur met twee bogen (foto 5, 13) scheidt de pers van de rest van het gebouw. De eerste boog geeft toegang tot de kop van de pers (5, 6): de plek waar de caracol bediend werd om de hefboom op of neer te bewegen. De tweede boog (13) zit in het midden en laat je toe bij de vaten (pilas) voor de verse olie en ook bij de te persen stapel matten met olijfpasta.
Onze foto's tonen de viga van de pers in de laagst mogelijke stand. Op de caracol van foto 6 zien we geen draad meer onder de balk. Die hoofdbalk rust op de dwarsligger van foto 8. De staart van de pers hangt vrij (foto 2).
Het apparaat is opmerkelijk want het wordt met waterkracht aangedreven. (Jawel, we staan nu boven de cárcavo.) In de meeste molens wordt de steen gedraaid met spierkracht. Tot hiertoe had ik een dergelijk waterwiel alleen gevonden in de molens van Javierre en Santa Eulalia la Mayor.
Meestal hebben balsa's een vlakke bodem uit beton. De rand is laag en soms uit baksteentjes (bijv. Abizanda, Mipanas). De boord hier is veel hoger en samengesteld uit naast elkaar geplaatste platte stenen (15). (Zie ook Sieste.)